Birleşik Kamu-İş Ağustos 2019 tarihi itibarıyle gerçekleştirdiği araştırmayı rapor haline getirerek kamuoyu dikkatine sundu. Çarpıcı açıklamaların ve enflasyon değerlerinin yer aldığı rapor şöyle;

"BİRLEŞİK KAMU İŞ “HALKIN ENFLASYONU” ARAŞTIRMASI

AĞUSTOS 2019

-GIDA FİYATLARINDAKİ YILLIK ENFLASYON YÜZDE 54

-YOKSUL KESİMİN HARCAMALARININBÜYÜK BİR BÖLÜMÜNÜ AYIRMAK ZORUNDA OLDUĞU GIDA HARCAMALARI AĞUSTOSTA BİR ÖNCEKİ AYA GÖRE YÜZDE 1,5 ORANINDA ARTIŞ KAYDETTİ.

-BİRLEŞİK-KAMU İŞ’İN 77 TEMEL GIDA MADDESİNİ ESAS ALIRAK YAPTIĞI ÇALIŞMAYA GÖRE BU YILIN İLKSEKİZ AYILIK DÖNEMİNDE YÜZDE 30,1 ORANINDA ARTAN GIDA FİYATLARINDAKİ SON BİR YILLIK ARTIŞ İSE YÜZDE 54,2 OLARAK ÖLÇÜLDÜ.

Halkın en yoksul yüzde 20’lik kesiminin harcamalarının üçte birini oluşturan gıda harcamalarındaki yıllık fiyat artışı yüzde 50’yi geçti.  Ağustosta bir önceki aya göre yüzde 1,54 oranında artan gıda fiyatlarında, sekiz aylık artış yüzde 30,1’e,  son bir yıllık artış ise yüzde 54,4’e kadar çıktı.

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonun Ar-Ge birimi KAMUAR’ın, Ankara’daki pazar ve marketlerden fiyatlarını her ay düzenli olarak derlediği ve 77 zorunlu gıda maddesinden oluşan bir sepeti esas alarak yaptığı “halkın enflasyonu” araştırmasının ağustos ayı sonuçları açıklandı. Araştırmayla, gıda fiyatlarında yaşanan yükselişten en büyük zararı, gelirinin büyük bölümünü gıdaya ayırmak zorunda olan ve enflasyona karşı herhangi bir koruması bulunmayan ücretlilerin ve yoksulların yaşadığı gerçek enflasyonun boyutunun ortaya konulması amaçlanıyor.

TÜİK’in en son açıkladığı Hane halkı Tüketim Harcaması araştırmasına göre 2018 yılında Türkiye’deki en yoksul yüzde 20’lik kesim harcamalarının yüzde 28,7’sini gıda için yaparken, en zengin yüzde 20’lik kesim ise gıdaya en yüzde 15,4 oranında pay ayırdı. Gıdanın harcamalar içerisindeki payı Türkiye genelinde ise yüzde 20,3 olarak ölçüldü. Dolayısıyla gıda fiyatlarında yaşanan artış ve azalışlar, harcamalarının büyük bölümünü gıdaya ayırmak zorunda bulunan yoksulların enflasyonunu zenginlere göre çok daha fazla etkiliyor.

Türkiye’deki aileler gıda için harcadıkları her 100 liranın 17,9 lirasını pirinç, ekmek, bulgur, buğday unu, makarna ve şehriye gibi ürünlere harcıyor. Diğer ülkelere göre miktar olarak çok az tüketilmesine rağmen, dünyanın belki de en yüksek fiyatlarının geçerli olması nedeniyle et ve balık için yapılan harcamalar ise gıda harcamalarının yüzde 22,4’ünü oluşturuyor. Süt, peynir, tereyağı ve diğer süt ürünleri ile yumurtanın gıda harcamaları içerisindeki payı ise yüzde 13,4’ü buluyor. Türkiye’de gıda için harcanan her 100 liranın 5,5 lirası tereyağı dışındaki yağlara,10,8 lirası meyveye, 15,1 lirası sebzeye, 6,1 lirası şeker, reçel, bal gibi gıda ürünlerine, 3,1 lirası çay ve kahveye, 3,6 lirası alkolsüz içeceklere, 2,2 lirası ise diğer gıda maddelerine ayrılıyor.

Bu arada araştırmalara göre yoksullar gıda harcamalarının büyük bölümünü ekmek, tahıl ve sebzeye ayırırken, zenginlerin gıda harcamalarının büyük bölümünü et balık ve deniz ürünleri meydana getiriyor.

Ağustosta, ekmek, un, bulgur, pirinç, makarna fiyatlarında bir önceki aya göre, ekmek fiyatlarına bağlı olarak yüzde 4,5 oranında artış yaşanırken, et-balık harcamalarında ise tavuk ve kuzu eti fiyatlarındaki düşüşe paralel olarak yüzde 7,7 oranında azalış gözlendi. Dana eti fiyatları ise artmaya devam etti.

Ağustosta süt ve süt ürünleri ile yumurta harcamaları yüzde 3,4oranında artarken, katı ve sıvı yağ fiyatlarında, zeytin yağındaki ucuzlamaya rağmen diğer yağların etkisiyle yüzde 0,6oranında yükseliş kaydedildi.

Meyve harcamalarının yüzde 7,9 oranında arttığı ağustos ayında sebze harcamalarında ise bir önceki aya göre yüzde 4,3oranında yükseliş yaşandı.

Bakliyat fiyatları yüzde 2,1oranındaartarken, salça, zeytin, bal, çay tuz ve benzeri gıda maddelerinden oluşan diğer gıda fiyatlarında özellikle çaya yapılan zammın etkisiyle yüzde 6,3oranında artış oldu.

OCAK-AĞUSTOS DÖNEMİ

            Yılın ilk sekiz ayında gıda fiyatlarında toplam yüzde 30,1 oranında yükseliş kaydedildi.  Geçen yılın aralık ayına göre ekmek, un, bulgur vb. gıda ürünlerinin fiyatları yüzde 12,1, et ve balık fiyatları yüzde 4,4 oranında arttı. Süt ve süt ürünlerinin fiyatlarında yüzde 41,3, meyve fiyatlarında yüzde 53,4, sebze fiyatlarında yüzde 36, bakliyat fiyatlarında yüzde 14artış oldu.  Yağ fiyatlarının yüzde 11 oranında arttığı bu dönemde, diğer gıda fiyatlarında ise yüzde 35,9 oranında yükseliş yaşandı.

SON BİR YIL

            Gıda harcamalarında bir önceki yılın aynı ayına göre (Ağustos 2018) ise yüzde 54,2oranında artış gözlendi.

Ağustos 2019 itibariyle son bir yılda ekmek, un, bulgur, makarna ve benzerlerinin fiyatlarında yüzde 28,4, et-balık fiyatlarında 16,2, süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatlarında yüzde 39,8oranında artış kaydedildi.  Bir yıl öncesine göre göre katı ve sıvı yağ fiyatları yüzde 26oranında arttı. Meyve fiyatları yüzde 91,7oranında, sebze fiyatları ise yüzde 135,6 oranında artış gösterdi.  Bakliyat fiyatları yüzde 37,4, diğer gıda fiyatları ise yüzde 43,8oranında arttı.

Mehmet BALIK

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu

Genel Başkanı"