Umut Oran, mektubunda Teşvik Yasasında yaşanan kronik aksaklıklar ile özellikle getirilmesi gereken kimi teşviklere işaret ederken, terörle mücadelede sosyal boyutun da önemli olduğunun hükümet tarafından unutulmamasını istedi.

CHP İstanbul Milletvekili Umut Oran'ın mektubu şöyledir:

"UMUT ORAN’DAN BAŞBAKAN’A 766.000 KİŞİLİK İSTİHDAM MEKTUBU

Sosyo ekonomik gelişmişlik düzeyi düşük illere önemli istihdam teşvikleri getiren ancak 31 Aralık 2012’de süresi sona eren 5084 sayılı Kanun’un süresinin uzatılması için daha önce yasa teklifi veren CHP Genel Başkan Yardımcısı, İstanbul Milletvekili Umut Oran, bu teşviklerin devamı için yeni düzenlemeye gidileceğini açıklayan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’a bir mektup yazdı. Oran, “yapıcı muhalefet” anlayışıyla Erdoğan’a seslenerek, yatırım ve istihdam artışı için büyük önem taşıyan teşviklerin niteliğine ilişkin, Erdoğan’a önerilerde bulundu.

Oran’ın, 5084 kapsamındaki istihdam teşvikleri ve genel olarak geri kalmış bölgelerin kalkınması ve teröre kaynaklık eden sosyo ekonomik koşulların düzeltilmesine yönelik dile getirdiği önerileri içeren mektubu şöyle:

“Sayın Başbakan,

5084 sayılı Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile belirli illerdeki üreticilere bazı kolaylıklar getirilerek küçük ve orta boy işletmelerin rekabet kabiliyetleri desteklenmiştir. Bu destekler bu zamana kadar belirli oranlarda olumlu sonuçlar da vermiş, bu teşviklerden yararlananların üretim ve istihdama katkıları hem bölgelerinde hem de Türkiye’de kimi gelişmeleri beraberinde getirmiştir. Her ne kadar kanunun yürürlüğe girmesinden sonra başka teşvik uygulamaları hayata geçmiş ve yeni yatırımları teşvik etmişse de 5084 sayılı Kanunda sağlanan teşvik uygulamalarından yararlanarak çalışmalarını sürdürmekte olan mevcut girişimciler için geçiş süreci kısıtlı tutulmuş bu durum da teşvik uygulamasından yararlananların hak kaybına uğramasına yol açmıştır. Sizin de bildiğiniz gibi teşvik uygulamasından yararlanan illerdeki ticaret ve sanayi odalarının 5084 sayılı Kanunun süresinin bir müddet daha uzatılması talepleri de gündemde yer almaktadır.

Bu konuda daha önce verdiğimiz kanun teklifi ile yaşanan mağduriyetlerin giderilmesi, üreticiye destek olunması, sosyal devlet ilkesi çerçevesinde istihdam ve üretimi destekleyen uygulamaların devam ettirilmesini hedeflemiştik.

Şimdi,  istihdam teşviklerinin devamına yönelik düzenlemeye gideceğiniz yönündeki açıklamanızı memnuniyetle karşılıyoruz. CHP olarak ülkemizin kalkınması, yatırımların ve istihdamın artması, göç ve birçok demografik soruna yol açan bölgeler arası gelişmişlik farklarının giderilmesi sonucunu doğuracak her türlü karar ve uygulamayı herhangi bir siyasi hesap yapmaksızın destekliyoruz.  

Sayın Başbakan;

Sürdürülebilir kalkınma, insanın yaşadığı yerde iş ve aş bulması, yani insanların doğdukları yerde karınlarını doyurabilmesi, sosyal barış için de, terörle mücadele için de çok önemlidir.  Sosyal kalkınma ile bölgeler arası farklılıkların giderilmesi, toplumsal barışa da büyük katkı da bulunacak, eşitsizlikten kaynaklanan, yoksullukla beslenen cinayet şebekeleri de güçlenen, zenginleşen Türkiye karşısında biçare kalacaktır.

Ancak bugün sosyal kalkınma için balık vermek bir yana balık tutmayı öğretmek bile yetmez.

Bu bağlamda;

•   5084’ün kapsamındaki illerde, kümelenme ile havzalar oluşturarak birbirini besleyen ve birbirinden beslenen bir kalkınma modeline geçilmesi gerekir.

•   İl bazında istihdam odaklı, ihracat hedefli, sektörel kümelenme ile bölgesel kalkınma modeli hayata geçirilmelidir.

•   5 ve 6. Bölgelere yeni teşvik süresince sadece istihdama yönelik 5084’te yer alan hakların mevcut işletmeler için de devam ettirilmesi gerekmektedir.

•   Ayrıca daha çok istihdamı teşvik etmek için, 100, 250, 500, 1.000 ve üzeri sayıda istihdama göre kademeli biçimde istihdam vergisi ve SSK primi indirimine gidilmelidir.

•   Bu bölgelerde genç istihdamı ve çalışmayan kadınlar için özel teşvikler getirilmeli.

Bu arada ABD ile QIZ (Qualified Industrial Zones-Nitelikli Endüstri Bölgeleri) ya da ROZ (Reconstruction Opportunity Zones-Yeniden Yapılandırma Fırsat bölgeleri) modeli gündeme getirilebilir. 

 Bu modeller hem ABD ile ticaret hacmimizi arttıracak hem de yeni istihdam olanakları sağlayarak Türkiye’ye hizmet edecektir.

ABD ile ticaret dengemizde geçtiğimiz 10 yılda büyük bir dönüşüm yaşanmıştır. 2002 yılında 3 milyar 356 milyon dolar değerinde bir ihracat yapıp, 3 milyar 99 milyon dolarlık ithalat yaparken, yani dış ticarette fazla verirken, 2012 yılında 5 milyar 615 milyon dolarlık bir ihracata karşı 14 milyar dolar 131 milyon dolarlık bir ithalat yaparak büyük bir açık vermekteyiz.  Bahsi geçen bölgeler bu açığın da kapatılması ve dış ticaret dengesinin daha sağlıklı bir hale gelmesini de sağlayacaktır. Ayrıca bu bölgelerin açılması ABD’nin Türkiye’nin dostluğu, kalkınması, huzur ve istikrarını arzulaması konusundaki samimiyetini de göstermesi bakımından önemli bir adım olacaktır.

Sayın Başbakan,

Hatırlarsanız 2002 yılında size ve ilgili bakanlarınıza sürdürülebilir kalkınma, bölgesel farklılıkların giderilmesi, yerinde iş ve aş sağlayacak, sosyal barış getirecek yeni teşvik politikaları konusunda teori ve pratiği birleştiren, içeride ve dışarıda yaşanan uygulamaların başarılı sonuçlarıyla desteklenen Anadolu’nun kalkınma projesini sunmuştum.

Bugün üzülerek 10 yıl önce anlattıklarımın ve söylediklerimin gerisinde olduğunuzu görüyor,  yapıcı muhalefet örneği olarak bu düşüncelerimi sizinle paylaşıyorum.  Bilmenizi isterim ki, terörle mücadele sadece terörle müzakere ile çözülemez. Başka adımların da atılması gerekir.

Gelin hep birlikte el ele verelim,

GAP’ı cazibe ve yatırım merkezine dönüştürelim; yenilenebilir enerji (güneş, rüzgar, su), turizm, kültür, organik tekstil, organik tarım ve gıda merkezi yapalım.

Sosyal devlet hizmetlerinde geri kalmış bu bölgeye pozitif ayrımcılık uygulayalım.

Sürdürülebilir kalkınma ve zenginlik için bu bölgelerde özel kümelenme modelini yaşama geçirelim.

Ekonomik ve Sosyal Konseyi toplayalım, Türkiye’nin sorunlarına ortak akılla çözüm bulalım.

Her Organize Sanayi Bölgesi’nde bir meslek lisesi kuralım, GAP için özel yatırıma yönelik ayrı bir teşvik düzenlemesini de hayata geçirelim.

Sayın Başbakan,

Doğru ve akıllıca tasarlanmış bir teşvik sistemi bölgeler arası farklılıkları azaltabilir, yeni istihdam olanakları üretebilir, güçlü, katma değeri yüksek sektörlerde faaliyet gösteren kurumsal şirketlerin doğmasına, daha fazla ihracat ve daha az ithalat yapmamıza, cari açığın azalmasına, yoksulluk belasının belinin kırılmasını sağlayabilir.

Yoksulluğun ve yoksunluğun yarattığı sorunların çözülmesi, insanların doğdukları yerde doyabilmesi, sosyal barışın sağlanması, insanların umutla geleceğe bakabilmesi için bu uygulamaları daha güçlü bir şekilde hayata geçirmek zorundayız.

Bu kapsamda atılacak tüm adımlara hem destek vermeye hem de yol açmaya hazırız.

Önerilerimizi dikkate alacağınızı umuyor, bu konudaki adımlarınızı da bekliyoruz,

Saygılarımla”