"Malum son günlerin en önemli tartışma konusu Kanal İstanbul projesidir. Biz konuda aslında yeni olmayan alternatif bir KANAL projesini değerlendirmek istiyoruz. Bu kanalın adı İZMİT KANALI’dır. İzmit Bölgesi civarında kanal açılması fikir yirmi asır öncesine dayanmaktadır. Taşımacılık kanalı açmak için bu konuda çeşitli projeler tasarlanmıştır. Ta Roma imparatorluğuna dayanan kanal planları Osmanlı döneminde de defaatle gündeme gelmiş bu konuda en son 1998 yılında Sakarya Valiliği, gelişen sosyo-ekonomik ihtiyaçların doğrultusunda, geniş kapsamlı yeni bir fizibilite çalışması başlatmış ve projenin yapılabilir olduğu gösterilmiştir

İşte hazırlanan bu son rapor doğrultusunda İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi Hidrolik Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Necati Ağıralioğlu’nun “İzmit Kanalı ve İstanbul “ adlı çalışmasını kent kamuoyu ile paylaşmak istiyorum.

İZMİT KANALININ İNŞAAT DURUMU

Kanal güzergâhı inşaatı 3 kısımda değerlendirilebilir.

1. Güzergâhın ilk 20 kilometresi, yani Çark Suyu kavşağına kadar olan kısım Sakarya nehri yatağındadır. Kanal, Seyifler yakınında Çark Suyu´na girmektedir.1950´den sonra Sakarya Nehri ve kollarında yapılan barajlarla akarsuyun taşıdığı kum, çakıl gibi katı maddeler baraj göllerinde tutulduğu için, nehir yatağı yıllar içinde aşınmış ve derinleşmiştir. Adapazarı yakınlarında son 40 yılda nehrin yatağı 7-8 metre derinleşmiştir. Adapazarı dolayında Sakarya Nehri taban kotu 20 metrelere inmiştir.  Aslında ilk 20 kilometrede pek az kazılacak toprak miktarı kalmıştır. Sadece kıvrımlar düzeltilecektir.

2. Çark Suyu yatağında güzergâh 20 kilometre kuzeye doğru devam etmektedir. Burada da kanal akarsu yatağındadır. Bu kısımda arazi rakımı 15 metreyi geçmez. Bu ise inşaat, kamulaştırma ve diğer alt yapı değişikliklerinin az, dolayısıyla kanal maliyetinin düşük olması demektir. Daha sonra batıya yönelen kanal güzergâhı yine vadi içinden geçmektedir. Bu kısmın uzunluğu ise 19-20 km kadardır. Bu ikinci kısmın uzunluğu toplam olarak 40 kilometredir.

3. İzmit - Kandıra Yolu yanından geçen güzergâh, bu kısmında 160 metrelik bir tepeyi aşmaktadır. Sadece burada önemli miktarda bir kazı söz konusudur. Bu kısmın uzunluğu yaklaşık 20 kilometredir. 150-200 metre yüksekliğindeki bir tepenin yarmasından sonra yine mevcut dere yatağı kullanılarak kanal İzmit Körfezi´ne bağlanmaktadır.

Toplam kanal uzunluğu 80 kilometredir. 

KANALIN ÇEVRE ETKİLERİ

Kanal Sapanca Gölü Havzasından geçmediği için bölgenin en önemli tatlı su kaynağı olan Sapanca Gölü su kaynağına kanalın hiçbir olumsuz etkisi olmayacaktır. Aynı zamanda kanal diğer tatlı su kaynaklarına da zarar vermemektedir.

Kanal Kandıra - İzmir arasındaki tepelik kısmı dışında mevcut akarsu yataklarından geçtiğinden verimli tarım arazileri kaybı son derece az olacaktır. 

İZMİT KANALININ ÖZELLİKLERİ

İzmit kanalının ana özellikleri şöyle sıralanabilir.

1. Son derece az kazı miktarları ile kanal inşaatı gerçekleştirilebilecektir. Çoğunlukla dere yataklarından geçen güzergâhın geçtiği zemin genellikle alüvyon olduğu için bugünün güçlü iş makineleri ile kanal açılması hızlı ve ucuz olabilecektir.

2. Önemli bir tatlı su kaynağı olan Sapanca Gölüne ve diğer su kaynaklarına hiçbir zarar vermeyecektir. Çünkü kanal, Sapanca Havzasından geçmemektedir.

3. Bölgedeki tarım topraklarına yok denecek kadar az zarar verecektir.

4. Yüklerin menzili açısından, bu kanal vasıtası ile Anadolu´ya, İstanbul Boğazına göre 150 kilometre daha fazla yaklaşılacaktır. Bu ise İstanbul Boğazı trafik yükünü ve hatta bütün İstanbul´un transit yükünü hafifletecektir.

5. Sanayinin ve sanayi hizmetlerinin Anadolu´ya yaklaşması sağlanacaktır.

6. İzmit Körfezinde bir akım sağlanmış olacak ve böylece canlı yaşayamaz hale gelen İzmit Körfezi´nin kirliliği bu su akımı ile önlenecektir. 

YENİ İSTANBUL

İzmit Kanalı ile birlikte tasarlanması gereken diğer bir proje Yeni İstanbul şehridir. Bu iki proje birbirlerini bütünler niteliktedir. Bilindiği gibi Avrupa´nın pek çok şehrinde eski şehrin tarihi yapısını bozmamak için Yeni Paris, Yeni Roma gibi eskilerden ayrı yeni şehirler kurulmuştur.

Gelişmiş ülkelerde ülkenin her tarafı gelişecek şekilde planlanırken, gelişmemiş ülkelerde nüfusun büyük bir kısmı Kahire gibi tek bir şehirde toplanmıştır.

1980´li yıllarda Sakarya Nehir ağzının batı kesiminde bir İpekyolu şehri tasarlanmıştı. Hatta bu proje serbest şehir şeklinde düşünülmüştü. Sonradan bu proje unutuldu.  

ŞEHRİN KONUMU

Sakarya Nehir ağzının batı kesimindeki arazi çoraktır, tarım bakımından oldukça verimsizdir.  Burada kurulacak bir şehrin tarım toprağı kaybı yoktur.

Şehrin konumu Kuzey Anadolu Fay hattından 50 km kuzeyde olduğundan deprem tehlikesi nispeten azdır.

Yörenin iklimi uygundur. Eskilerin tabiri ile ab-u havası iyidir.

Melen Irmağı buraya yakın olduğu için şehrin içme ve kullanma suyu sıkıntısız ve az maliyetlerle çözülebilir. 

Bir de kurulacak şehir aşırı büyük olamayacağı için asayiş kolay sağlanır. Son istatistikler aşırı büyük şehirlerde adi suç işleyenlerin şehrin nüfusuna oranının diğer şehirlere göre daha fazla olduğunu göstermektedir.

ULAŞIM VE ALT YAPI DURUMU

Sakarya Nehir ağzındaki Yenimahalle Limanından başka Batı Karadeniz Bölgesinin en büyük Limanı olan Karasu Limanının bu yıl açılması planlanmaktadır. Adapazarı - Karasu arasında bölünmüş karayolu bağlantısı vardır. Ayrıca Akyazı´dan başlayıp Adapazarı´nın kuzeyinden geçecek olan Kuzey Marmara Otoyolu bölgenin ulaşımını kolaylaştıracaktır. Adapazarı - Karasu demiryolu bağlantısı kolaylıkla sağlanabilir. Ayrıca İzmit´te CENGİZ TOPEL HAVAALANI mevcuttur. Bu havaalanın da önemi artacaktır. Kısaca kurulacak şehrin ulaşım sıkıntısı da olmayacaktır.Yörede bazı sanayi kuruluşları üretim yapmaktadır. Karasu Demir Çelik Fabrikası üretime geçmek üzeredir. Bugünkü çekirdek sanayi ileride gelişecek sanayinin mayasını teşkil edebilecektir. Kanal İstanbul ve yöre sanayisi, nüfusu buraya çekecektir. 

SONUÇ

Bu çalışmada, İzmit Körfezinde Sapanca Havzasından geçmeyen ve denizde giden büyük gemilerin geçebileceği dış yüklere ve transit yüklerine açık bir kanal projesi ele alınmıştır. Ayrıca bu İzmit Kanalı ile birbirlerini tamamlayacak olan Yeni İstanbul şehrinin kurulması üzerinde durulmuştur. Geçmiş dönemlerde yapılmış olan çalışmalarda da benzer sonuçlara varılmıştı. Bu durum ise akıl için yol birdir sözünün doğruluğunu bir kere daha göstermiştir. Özet olarak yukarıda ayrıntılı açıklandığı üzere İzmit Kanalı ve Yeni İstanbul projeleri pek çok yönden gerekli ve makul görünüyor."